Helft is daardoor grip op geld kwijt.
Een kwart van de Nederlanders heeft de afgelopen drie jaar een forse inkomensterugval meegemaakt. De belangrijkste redenen voor deze achteruitgang zijn werkloosheid, arbeidsongeschiktheid of een andere baan met minder salaris. Bij de meesten daalde het inkomen tussen de 15 en 30%. Bijna de helft komt na de inkomensterugval moeilijk rond en is de grip op zijn financiën kwijt. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Minder Geld, hoe huishoudens omgaan met een inkomensdaling’ van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) in opdracht van de campagne Doen&Later.
Uit het onderzoek blijkt duidelijk dat mensen die zich niet voorbereiden op een terugval twee keer zo vaak financiële problemen krijgen als mensen die zich wel voorbereiden. Zonder voorbereiding komen ze na de terugval moeilijker rond, hebben ze minder grip op de financiële situatie en hebben ze meer betalingsachterstanden.
Werkloosheid hoofdreden van inkomensdaling
De belangrijkste reden voor de daling van het inkomen is werkloos raken (35%). Andere redenen zijn arbeidsongeschiktheid/langdurige ziekte (18%) en een andere baan met lager salaris (16%).
Inkomensdaling van 15% tot 30%
Bij de meeste huishoudens (40%) daalde het inkomen tussen 15 en 30% ten opzichte van het vorige inkomen. Een kwart had een daling van 15% en een derde had een daling van meer dan 30%. Voor 60% van de huishoudens met een inkomen tot 2000 euro netto per maand betekent dit een achteruitgang van maximaal 400 euro. Driekwart van de huishoudens met een inkomen tussen 2000 en 3000 euro netto per maand ging er 400 euro of meer op achteruit. En 40% van de huishoudens met een inkomen hoger dan 3000 euro netto per maand leverde meer dan 800 euro in.
Geen grip op geld na inkomensterugval
Na de inkomensterugval is de helft van de mensen de grip op zijn financiën kwijt. Ze komen veel moeilijker rond en hebben te maken met een of meerdere vormen van betalingsachterstanden (roodstand, aanmaningen, geen geld kunnen opnemen). Ook heeft 40% na de inkomensterugval geen spaargeld meer, tegen 25% die dat vooraf al niet had.
40% bereidt zich voor
Twee op de vijf mensen heeft zich voorbereid op de inkomensterugval. Zij deden dit door minder uit te geven, abonnementen en contracten op te zeggen, de financiën op een rij te zetten en extra te sparen. Mensen die zich voorbereiden komen na de inkomensdaling makkelijker rond, hebben minder financiële problemen en hebben ook meer spaargeld. Driekwart van hen geeft aan grip te hebben op de financiën, tegen 42% die zich niet heeft voorbereid.
Voorbereiden op inkomensterugval loont
Het Nibud is onder de indruk van de impact die wel of geen voorbereiding op de inkomensterugval heeft. Mensen die niet zich niet voorbereiden, krijgen twee keer zo vaak financiële problemen als mensen die dat wel doen. De reden en de hoogte van de inkomensdaling, en de hoogte van het inkomen hebben geen invloed op het hebben van grip op de financiën na de inkomensdaling.
Hoe bereid je je voor?
Het Nibud vindt het opvallend om te zien dat maar liefst 30% van de mensen die zich niet hadden voorbereid, geen idee heeft hoe zij zich hadden moeten voorbereiden. En een derde van de mensen vindt achteraf gezien dat ze meer hadden moeten doen. Reden voor het Nibud om meer voorlichting te gaan geven over financiële voorbereiding op een mogelijke inkomensachteruitgang. Het Nibud raadt mensen aan om óók als er niets aan de hand is, inzicht te krijgen in de gevolgen van bijvoorbeeld arbeidsongeschiktheid of langdurige ziekte. Het kan namelijk iedereen overkomen. Als de consument hier al een keer over nagedacht heeft, kan hij daar makkelijker op inspelen als er daadwerkelijk iets met hem gebeurt.
Stappenplan voorbereid zijn op inkomensterugval
1) Bedenk hoeveel uw inkomen kan dalen.
2) Zet uw uitgaven op een rij.
3) Bereken uw financiële speelruimte.
4) Spaar maandelijks een vast bedrag.
Achtergronden bij het onderzoek
Voor het onderzoek ‘Minder Geld, hoe huishoudens zich voorbereiden op een inkomensdaling’ hebben 1959 respondenten een online vragenlijst ingevuld, van wie 27% een inkomensterugval heeft meegemaakt. De respondenten zijn geworven via het panel StemPunt van Motivaction. Het onderzoek is representatief voor de Nederlandse bevolking tussen de 35 en 55 jaar. Het veldwerk is uitgevoerd van 26 maart tot en met 9 april 2015. Het onderzoek is gehouden in opdracht van Doen & Later, een bewustwordingscampagne van banken en verzekeraars om mensen na te laten denken over de toekomst.
Achtergrond campagne Doen & Later
Doen&Later, een campagne van Rabobank, PGGM, Espria, Zilveren Kruis en CZ, wil mensen bewuster maken van de impact van hun keuzes op hun oude dag. De initiatiefnemers begonnen deze campagne omdat mensen zich wel zorgen maken over de toekomst, maar vaak weinig inzicht hebben in de gevolgen van hun keuzes. Daarom bereiden ze zich vaak niet voor op de toekomst, terwijl er steeds meer mogelijkheden zijn om keuzes te maken in pensioen, woning, gezondheid en zorgvoorzieningen. Zo kunnen mensen zich beter voorbereiden op onverwachte gebeurtenissen, zoals een inkomensterugval.