Geen mens is hetzelfde en ieder mens rouwt dan ook op zijn eigen manier. En hoe een mens rouwt hang af van de band met de overledene, het karakter van de nabestaande en andere ervaringen in het leven. Ondanks alle verschillen zijn er 5 fases vastgesteld die iedereen die rouwt, doorloopt. De intensiteit en de duur van iedere fase is lang niet voor iedereen hetzelfde. Ondanks dat er geen tijd gegeven kan worden aan rouwen, kan het wel fijn zijn om te weten in welke fase van jou u of iemand in uw omgeving zit. Het kan u misschien een klein beetje helpen begrijpen waarom u wat voor soort gevoelens hebt en wat u of iemand in uw omgeving nog te wachten staat.
Onderstaande fases zijn ‘bedacht’ door psychiater Elisabeth Kübler-Ross.
Fase 1: Ontkenning
Deze eerste fase ervaart iedereen, de ene persoon echter langer dan de andere. De waarheid, dat een dierbaar persoon is overleden is zwaar en (bijna) niet te bevatten. Ons brein creëert daarom een afweermechanisme waardoor de waarheid gedeelte of geheel ontkent wordt.
Fase 2: Boosheid
Tijdens rouwverwerking speelt er veel meer dan alleen intens verdriet. Boosheid komt bij rouwende mensen vaak naar boven. Boosheid op de situatie, op de arts, op het lot, op god, op de omgeving en ga zo maar door. De pijn is vaak zo intens aanwezig dat de machteloosheid toeslaat. Voor mensen die niet intens gerouwd hebben lijkt het wellicht wat ver gezocht, maar het is een gezond verdedigingsmechanisme van het lichaam.
Fase 3: Het gevecht aangaan
In de 3e fase van rouwverwerking ziet u vaak dat mensen actie gaan ondernemen. Om het verlies te kunnen verwerken, het een plekje te kunnen geven en door te kunnen gaan, gaan mensen vaak doelen bepalen. Deze doelen zijn vaak redelijk extreem, zoals te stoppen met roken, een marathon te gaan lopen en geld op te halen voor bepaalde stichtingen tot het maken van een wereldreis.
Fase 4: Depressie
De 4e fase is een hele moeilijke fase voor een rouwende persoon. De nabestaande komt op een bepaald moment tot de conclusie dat ontkenning, boosheid en het gevecht aangaan niet helpt om verder te gaan en het verlies te kunnen verwerken. Hierdoor komen nabestaande in een depressieve fase terecht. Zoals in fase 2 genoemd voelt een rouwende persoon zich machteloos omdat hij/zij niets aan de situatie kan doen. Hij/zij moet het doen met hetgeen er gebeurd is. Dat besef is zo ontzettend hard…
Fase 5: Aanvaarding
Hoeveel pijn en verdriet u ook hebt, nadat de eerste 4 fasen doorlopen zijn komt er een dag dat u het verlies een plaatsje kunt gaan geven. Hoe hard het ook klinkt, er is niets anders dat u kunt doen. Dat een nabestaande het aanvaard betekend niet dat hij/zij de overleden persoon niet meer mist, dat het geen pijn meer doet of dat hij/zij de overleden persoon vergeten is. Maar het biedt wel ruimte om weer door te leven en weer te genieten van de geliefden om u heen, de geliefde personen die er nog wel zijn.
Rouwen is bij iedereen anders. Vaak worden bovenstaande fasen ook in deze volgorde doorlopen, maar het kan zomaar zijn dat de volgorde net iets anders is. Rouwen is ontzettend zwaar en er is echt geen enkele maatstaf hoe lang dat gaat duren.
Ook wil ik graag onderstaand gedichtje over ’troost’ met u delen
Troosten
Ik kan je niet troosten in je verdriet
daar is je verdriet te groot voor
ik volg je spoort en wacht
tot jij een teken geeft
van mogen komen
een stukje dichterbij
ik neem de tijd
tot je weer een beetje kunt praten
misschien alleen maar zachtjes huilen
het geeft niet hoor
ik wel er voor je zijn
om even weg te schuilen